Otofobi, çağımızda epeyce yaygındır. Bu bozukluk, yalnız olduklarında yüksek seviyede anksiyete yaşayan insanlarda ortaya çıkar. Bu hastalığa sahip olmak için fizikî olarak yalnız olmak zorunda değilsinizdir. Otofobi yalnızlık korkusu kendine mahsus bir fobi olduğu kadar makul bir objenin yahut durumun kalıcı ve çok korkusunu içeren önemli bir anksiyete bozukluğudur. Bu yalnızlık korkusuna sahip olan bireyler kendilerinin korktukları şeyden kaçınmalarına yol açar. Şayet korktukları şeye karşı koyarlarsa önemli korkuya sebep olabilir. Otofobi hastalığının teşhis koyma ve tedavi sürecini sizlere aktaracağız.
Otofobi nedir?
Yalnız kalma ya da otofobi, yalnız vakit geçirme fikri ve deneyimi ile tetiklenen bir tasa bozukluğudur.
Otofobi terimi, otomatik (kendini ifade eden) sözünden ve fobi sözünden (korku) gelmektedir. Sözün tam manasıyla insanların kendilerinden korktukları vakittir.
Diğer anksiyete bozuklukları üzere, bu fobi de birtakım fizikî ve ruhsal semptomlara yol açabilmektedir.
Yalnız kalma korkusu, ömürde problem verici ve tedavi edilmediği takdirde kişinin hayatı üzerinde olumsuz tesirleri olabilmektedir.
Yalnız hissetmekle birebir olmayan özel bir fobidir. Tıpkı vakitte eremofobi, monofobi yahut izolofobi olarak da isimlendirilmektedir.
Kişilerin semptomları yaşamak için kesinlikle fizikî olarak yalnız olmaları gerekmemektedir.
Spesifik bir fobi, makul bir obje yahut durum için ısrarcı ve çok bir kaygı içeren bir çeşit anksiyete bozukluğudur. Muhakkak bir fobi, korktuğu şeyden kaçınmasına yahut katlanmak zorunda kalması durumunda ağır telaş yaşamasına neden olmaktadır. Otofobi tanısı konan kişi için yalnız vakit geçirme fikri ve kendi başlarına deneyim etmesi önemli anksiyeteye neden olabilmektedir.
Otofobi ve yalnızlık ortasındaki fark nedir?
Otofobi yalnız hissetmekle birebir şey değildir. Birçok kişi kâfi toplumsal etkileşime yahut manalı alakalara sahip olmadığında yalnızlığı yaşamaktadır.
Bazı bireyler diğerleriyle birlikte bir odada kendilerini yalnız hissedebilirler. Bu nedenlerden ötürü üzülmek otofobi yaşamaktan farklıdır. Tek başına harcanan vakit yahut kişinin günlük aktivitelerini gerçekleştirme yeteneğini etkileyen belli bir kişinin olmadığı kanısıyla tetiklenen önemli bir telaş verici bir durumdur.
Otofobi, şahısların inançsız olduklarını, nefes alamadıklarını hissetmelerini sağlayabilir ve bireye yaklaşmakta olan bir kıyamet duygusu verebilir.
Kendi başına yahut yanında öteki bir kişi olmadan muhakkak mühletleri geçirme ihtimaline karşı kişinin çok kaygılı hissetmesine neden olabilmektedir.
Bu bireylerin yaşadığı tek belirti ise, ayrılık korkusu bozukluğunun nedeni olabilmektedir.
Bazen otofobisi olan bireyler etraflarındaki şahıslardan kopuk olduklarından ötürü, bir kümedeyken bile kendilerini yalnız yahut tek başınaymış üzere hissedebilirler.
Otofobi yaşayan şahıslar yalnız kaldıklarında birtakım hisler hissedebilirler.
Sanki kıyamet kopacakmış üzere hissetmek
Güvensiz bir ortamda olduğunu hissetmek
İçeriye zorla ya da müsaadesiz birinin gireceğini düşünmek
Anksiyete tarafından boğulmuş hissetmek
Nefes alamıyorlarmış üzere hissetmek
Bayılacak üzere hissetmek
Ölecekmiş üzere hissetmek
Ne yapacaklarını bilememek
Ayrıca otofobi panik ataklarla ilgili fizikî semptomlara yol açabilir.
Baş dönmesi
Hızlı nefes alıp verme
Hasta hissetme
Kalp atışının artması ya da hızlanması
Terleme
Titreme
Otofobi yaşamak kimi davranışlara yol açabilir.
Tek başına gideceği yeri en kısa müddette bulmaya çalışmak
Uygun olmadığında bile yanındaki şahısların ayrılmasını istememek
İlişkilerde bağımsızlık eksikliği
Ayrıca otofobi ile ilgili semptomlar ve davranışlar şahsî bağlantılara baskı yapabilmektedir.
Otofobi, kaygı temelli bir zihinsel sıhhat durumudur ve gerçek bir tehdit yahut riske dayanmamaktadır.
Bu fobiyi yaşayan şahıslar mantıksız olduklarını anlayabilirler, lakin bu semptomlarını denetim edebilecekleri manasına gelmemektedir. Otofobinin nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Çocuklukta terk edilme korkusu oluşan tecrübelerle ilgili olabilir, lakin bunu destekleyecek bir araştırma bulunmamaktadır.
Örnekler ortasında ebeveynlerin boşanması yahut bir ebeveynin vefatı yer almaktadır.
Toronto Üniversitesi’ndeki bir akademisyen tarafından yapılan araştırmaya nazaran, yalnız kalma korkusu bir kişiyi sağlıklı olmayan bir alakada kalmaya zorlayabilir.
Yani, ziyanlı bir bağlantıdan ayrılmak yerine, istismarcı bireylerle dahi ilişkiyi koparamayabiliyorlar.
Araştırma birebir vakitte sorgulanan bireylerin değerli bir kısmının uzun periyodik bir arkadaşa sahip olmamaktan, bir partnerini kaybetmekten ve yalnız yaşlanmaktan korktuklarını ortaya çıkarmış.
Otofobi, başka tasa bozukluklarının bir sonucu olarak gelişebilmektedir.
Örneğin, panik atak geçiren kişi, yardım etmek için etrafta kimsenin olmadığı bir diğerine sahip olma korkusu yaratabilir ve bu yalnız olma korkusuna yol açmaktadır. Bu fobi agorafobi ile temaslı olabilir ve bazen bu durumun bir belirtisi olarak kabul edilmektedir.
Agorafobi, bir yerden yahut durumdan kaçamamaktan korkma duygusudur.
Örneğin, kişi bunu toplu taşıma araçları ile seyahat ederken ya da kalabalık bir dış alanda yürürken yaşayabilmektedir.Agorafobi, kişinin kendi başına vazifeleri yerine getirme konusundaki özgüvenini azaltabilmektedir. Bu, yalnız vakit geçirme korkusuna dönüşebilir. Ayrıyeten bu fobi sonda kişilik kişilik bozukluğu ile de bağlı olabilmektedir.
Otofobi belirtileri yaşayan herkes uzman bir tabiple görüşmelidir.
Doktor belirtilerin rastgele bir fizikî nedenini dışladıktan sonra, kişiyi akıl sıhhati uzmanına yönlendirebilir. Akıl sıhhati uzmanı, kişinin davranışları ve hisleri hakkında sorular soracaktır. Bu, kişinin akıl durumunu değerlendirmesine ve onları etkileyebilecek rastgele bir akıl sıhhati şartını teşhis etmesine yardımcı olmaktadır.
Otofobi teşhisi konulması için fobinin neden olduğu telaş, kişinin günlük aktivitelerinin önüne geçebilecek kadar değerlidir.
Bilişsel davranışçı terapi bireylere, yalnız başına harcanan vakitteki kaygıları ile başa çıkmaları için pratik teknikler sunmaktadır.
İngiltere Exeter Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya nazaran maruz kalma terapisi, birinin belli bir fobisi olduğunda ortaya çıkabilecek kısmi kaçınma döngüsünün kırılmasına yardımcı olmaktadır.
Otofobi de yalnız kalmaktan korkmak, bireylerin vakit geçirmekten kaçınmasına neden olmaktadır. Yalnız vakit harcamaktan kaçındıkları her vakit, yalnız vakit harcamakla yüzleşme zaruriliği, evvelkinden daha fazla telaş yaratır.
Kişiyi denetimli bir biçimde fobisine tekrar tekrar maruz bırakarak, maruz kalma terapisi bu döngüyü keser ve yalnız başına harcanan vakte toleranslarını arttırmaktadır.
Bazen otofobi yaşayan kişinin psikoterapiye ek olarak ilaca gereksinimi olabilmektedir.
Kişi kaygılı olduğunda salınan adrenalinin tesirlerini engelleyen beta blokerler yardımcı olabilmekte ve alternatif olarak, yatıştırıcı tesire sahip benzodiazepinler, korkuyu azaltmaya yardımcı olmaktadır. Lakin hekimler, bu ilaçları sırf bağımlılık yapabileceği için önemli hadiselerde reçete etmeye çalışırlar.
Tedavi edildiğinde, birden fazla kişi kendi otofobisini düzgün yönetebilir ve bu bozukluğu yaşayanlar için görünüm daha da olumlu bir hale gelir.
Otofobi yaşayan kişi hekimle görüşür ve tedaviyle ilgilenirse, durumlarının uygunlaşması mümkündür. Ayrıyeten yanlışsız tedavi planı uygulandığında, vakit içerisinde yalnız kaldıklarında yaşadıkları kaygı kıymetli ölçüde azalabilir yahut büsbütün kaybolabilir.
